ممنوع 1-15 9  

ماشالله خان در بارگاه هارون‌الرشید

 

 

دانلو

 

این کتاب از ایرج پزشکزاد هم مانند دایی جان ناپلئون سال‌ها در ایران چاپ نمی‌شد. اولین چاپ آن بر می‌گردد به سال ۱۳۳۷ و جدیدترین چاپ آن پس از سال‌ها در مرداد ۱۳۹۹ است. هنوز از اینکه این کتاب دستخوش سانسور شده یا نه، اطلاعی نداریم. اما نکته مهم این است که این نسخه تنها نسخه قانونی این کتاب است و حق تالیف آن به ایرج پزشکزاد پرداخت می‌شود. این کتاب ماجرای ماشالله خان دربان بانک است که اهل مطالعه کتاب‌های تاریخی است. به خاطر علاقه و اشتیاق زیادی که به این کتاب‌ها و به خصوص دوره تاریخی خلافت هارون‌الرشید دارد، آرزو می‌کند در این دوره زندگی کند. برای همین روزی پیش مرتاضی هندی می‌رود تا او را به این دوران منتقل کند و مرتاض هم همین کار را می‌کند…

 

 

موش‌ها و آدم‌ها

 

 

خواندن کتاب‌هایی که جوایز معتبر جهانی گرفته‌اند، انتخاب خوبی است. کتاب «موش‌ها و آدم‌ها» که جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کرده است، یکی از همین کتاب‌هاست. «جان اشتاین‌بک» نویسنده‌ی شناخته‌شده آمریکایی در این کتاب به سراغ دنیای آدم‌ها رفته است و با روایت آرزوهای آنها، در قالب این داستان به مامنی می‌پردازد که افراد از تنهایی به آن پناه برده‌اند؛ یعنی همان آرزوهایشان. او به‌خوبی توانسته از پس پرداختن به ماهیت رویا و توانایی نیروهای بیرونی و دیگر اتفاقات در جلوگیری از رسیدن آدمی به رویاهایش بربیاید و زندگی، مشغولیات و تمنیات طبقه کارگر را به بهترین نحو در میان آنها بگنجاند. او با روایت زندگی دو کارگر و تصویر آرزوی آنها برای خرید یک مزرعه و در پی آن مستقل شدن و ایجاد تغییر در زندگی خود، قالب داستانی این کتاب را پیش برده است و در چهارچوب یک داستان ساده، نه‌تنها از قدرت رویا سخن می‌گوید که تلاش دارد به مفهوم پاینده بودن این عنصر در ذهن آدمی نیز اشاره داشته باشد.

 

 

دو قرن سکوت

 

 

کتاب دو قرن سکوت اثری بزرگ و ارزشمند از استاد عبدالحسین زرین‌کوب است. این کتاب درباره سرگذشت ایران در دو قرن پس از حمله‌ی اعراب به ایران و ورود اسلام به سرزمین ماست. در این کتتاب زرین‌کوب سعی کرده رویدادهای تاریخی مختلف را بررسی کند. درباره این برهه حساس تاریخی عموم نویسندگان سکوت کرده‌اند و یا نگاهی اجمالی به این دوره داشته‌اند. اما این دوره از اهمیت بسیاری برخوردار است، چرا که سنگ‌بنای روند تاریخی جدیدی در سرزمین ما شده است. این کتاب پس از انتشار ماجراهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. تا مدت‌ها دو قرن سکوت جزو کتاب های ممنوعه بوده و نسخه‌ی افست آن در خیابان‌ها به فروش می‌رسید. اما این روزها مجددا منتشر شده است. در یادداشت «معرفی و بررسی کتاب دو قرن سکوت» سرگذشت این کتاب و بخشی از ماجراهای آن را گفته‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم این یادداشت را هم بخوانید.

 

 

قلعه‌ی حیوانات؛ یکی از کتاب های ممنوعه سیاسی

 

 

بیشتر ما کتاب قلعه حیوانات را با این جمله‌ی معروفش به یاد می‌آوریم: «همه حیوانات برابرند اما بعضی برابرترند». «جرج اورول» در این کتاب با زبانی نمادین به بیانی توصیفی از جامعه می‌پردازد. خصوصیاتی که در این نمادها قابل دریافت هستند می‌توانند برای هر جامعه‌ای صدق کنند و همین امر داستان را به‌شدت باورپذیر کرده و نظر طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است. نویسنده جامعه‌ای از حیوانات را به تصویر کشیده که با تصویری از یک جامعه آرمانی و با ترسیم یک هدف غایی به پا خاسته و جنبشی جمعی را آغاز می‌کنند. در میانه‌های راه اما اتفاق‌هایی پیش پای این جنبش قرار می‌گیرد که آن را از مسیر اصلی خود خارج می‌کند و این امر تا بدان جا پیش می‌رود که به‌تدریج چیزی از آن ایده‌آلِ نابِ ترسیم‌شده، باقی نخواهد ماند. روایت قلعه حیوانات به‌قدری ملموس است و نمادها چنان قابل‌تشخیص هستند که کتاب در ترجمه‌های مختلف خود نیز موفق بوده و خوانندگان و طرفداران زیادی برای خود پیداکرده است.